گزارش| آسیب های جدی که کم خوابی به دانش آموزان وارد می کند

گزارش کردن خبرگزاری تسنیم از تبریز، خواب یکی از نیازهای اساسی و حیاتی انسان است که به عنوان فرآیندی زیستی و روانی برای حفظ سلامت جسمی و روانی شناخته می شود. فرآیند خواب علاوه بر کمک به ترمیم و بازیابی بدن، نقش کلیدی در فرآیندها و عملکردهای شناختی مانند یادگیری، حافظه و تفکر دارد.

طبق تحقیقات علمی، خواب کافی و با کیفیت به ویژه در طول رشد و یادگیری اهمیت دارد. در این عصر طلایی رشد، مغز انسان پیوسته در حال یادگیری و پردازش اطلاعات مختلف و جدید است و خواب کافی به عنوان عامل کلیدی و مهم در تثبیت و سازماندهی این اطلاعات عمل می کند.

در دنیای مدرن، پیشرفت روزافزون تکنولوژی و افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی، خواب ناکافی و بی کیفیت به معضلی جدی برای دانش آموزان تبدیل شده است. بسیاری از دانش آموزان به دلیل استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی و تغییر سبک زندگی خانواده، بهداشت خواب مناسبی ندارند. این مشکل نه تنها به طور مستقیم بر کیفیت خواب دانش آموزان تأثیر می گذارد، بلکه می تواند منجر به مشکلات جدی تری مانند اضطراب، افسردگی و اختلالات رفتاری مختلف مانند بیش فعالی شود.

تحقیقات نشان می دهد که خواب ناکافی و بی کیفیت می تواند منجر به کاهش تمرکز، کاهش پیشرفت تحصیلی، افزایش خطاهای شناختی و مشکلات تصمیم گیری شود. دانش آموزانی که خواب کافی ندارند اغلب از خستگی مفرط، تحریک پذیری و ناتوانی در مدیریت هیجانات خود رنج می برند و این وضعیت نه تنها بر موفقیت تحصیلی کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه تأثیر منفی می گذارد، بلکه می تواند بر کیفیت تحصیل نیز تأثیر بگذارد. روابط اجتماعی و تعاملات بین آنها نیز آسیب خواهد دید.

علاوه بر این، در دهه گذشته، میزان بالای تغییرات اجتماعی و فرهنگی نیز بر تغییر الگوی خواب دانش‌آموزان تأثیر گذاشته است. فشارهای خانواده و مدرسه باعث شده است که دانش آموزان به ویژه در ایام کنکور ساعات زیادی را به مطالعه اختصاص دهند و در نتیجه زمان کمتری را به خواب اختصاص دهند و این وضعیت می تواند منجر به چرخه معیوب شود که در آن خواب ناکافی باعث افت عملکرد دانش آموزان و افزایش آن می شود. استرس و اضطراب

تحقیقات نشان می دهد که کمبود خواب می تواند بر اشتها و متابولیسم بدن تأثیر بگذارد و منجر به افزایش سطح هورمون های گرسنگی مانند گرلین و کاهش سطح هورمون های سیری مانند لپتین شود. این تغییرات هورمونی می تواند اشتها و میل دانش آموزان را به غذاهای چرب، شیرین و فست فود افزایش دهد و در نتیجه دانش آموزان را دچار چاقی و اضافه وزن کند که می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و … را افزایش دهد. در بزرگسالی؛ بنابراین شناسایی علل کم خوابی و اثرات آن بر دانش آموزان برای سلامت آینده جامعه ضروری و مهم است.

عوامل متعددی مانند تغییر سبک زندگی، عادات غذایی، افزایش مدت زمان استفاده از فناوری های جدید و ماندن در شبکه های اجتماعی بدون زمان برنامه ریزی شده و حتی شرایط فیزیکی محیط خواب می تواند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارد. توجه به این موضوع نه تنها به بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان کمک می کند، بلکه می تواند از سلامت جسمی و روحی دانش آموزان نیز مراقبت کند.

موضوع خواب برای تمام سنین به ویژه برای کودکان و نوجوانان که آینده جامعه هستند بسیار مهم است و معتقدیم تا حد امکان باید به این موضوع مهم در محیط مدرسه پرداخته شود و در سنین ابتدایی به دانش آموزان آموزش های مناسب داده شود. برای جلوگیری از بسیاری از مشکلات در آینده

این مشکل در گروه های مختلفی مانند رانندگان تاکسی اینترنتی مشاهده می شود و می بینیم که افراد زیادی در هنگام خواب فعال هستند و در هنگام بیداری، کار و فعالیت می خوابند که به مرور زمان برای آنها مشکل ایجاد می کند.

مشاغلی هستند که به صورت شبانه روزی کار می کنند که همه در خواب هستند، به مردم خدمات می دهند، اما این موضوع برای سایر گروه ها مانند دانش آموزانی که نیاز به خواب در آن ساعت دارند، پذیرفته نیست. در دوران بحران کرونا با مشکلاتی در زمینه کار، خواب، تغذیه و … مواجه بودیم که بیشتر آن به دلیل ترس کاذب از این بیماری همه گیر بود و اکنون که از این بیماری همه گیر خارج شده ایم و با مشکلات آن زمان مواجه نیستیم. باید برای حل مشکلات قدم برداریم، بیایید در موضوعات مختلف از جمله خواب تلاش کنیم.

وضعیت خواب دانش آموزان مناسب نیست

اعظم گودرزی مدیرکل دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در تبریز اظهار داشت: مشکل اصلی خواب دانش آموزان مربوط به زمان شیوع کرونا و یادگیری در کلاس های مجازی است. در آن زمان به دلیل خوابیدن دانش آموزان در ساعات مختلف روز، مشکلات زیادی به وجود آمده بود.

وی افزود: در جلسه ای که با دکتر مرندی رئیس فرهنگستان ملی علوم پزشکی داشتیم برای حل مشکل خواب دانش آموزان و ارائه راهکارهای مناسب برای یادگیری در محیط مدرسه کمک خواستیم.

مدیرکل سلامت وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه باید نقش اولیا، معلمان و رسانه ها در امر خواب دانش آموزان و ارتقای آنها به خوبی دیده شود، گفت: زمان پایان مناسب تری در شبکه پویا گنجانده شود. برنامه هایی که مختص کودکان هستند تا خواب کودکان را مختل نکنند

گودرزی تصریح کرد: اکثر کودکانی که کم خواب بودند در بزرگسالی با مشکلات مختلفی از جمله دیابت مواجه بودند که برای پیشگیری از این مشکل نیازمند همکاری و همکاری همه نهادهای مسئول از جمله صدا و سیما هستیم.

وی با بیان اینکه وضعیت خواب دانش آموزان ایرانی مناسب نیست تاکید کرد: شایع ترین مشکل این گروه چاقی و اضافه وزن است که باید با همکاری گروه های مختلف از جمله متولیان سلامت برای رفع این مشکل به نحو احسن تلاش کنیم.

مدیرکل سلامت وزارت آموزش و پرورش گفت: امضای تفاهم نامه همکاری در موضوعات مختلف از جمله سلامت دانش آموزان خوب است اما اجرای برنامه های آن مهمتر از امضای تفاهم نامه و عدم کارآمدی است. و گفت: امیدواریم دولت چهاردهم نگاه ویژه ای به این حوزه داشته باشد و با همکاری مشترک دو وزارتخانه آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نحو احسن برای دانش آموزان و رفع مشکلات آنان تلاش کنیم.

بیش فعالی یا اختلال خواب؟

ویدا ایمانی کارشناس ارشد اختلالات خواب در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: حجم عظیم داده ها و اطلاعاتی که کودکان به کمک تلفن های هوشمند دریافت می کنند آنها را مضطرب کرده و در نتیجه آرامش خواب کودکان را کاهش می دهد.

وی تصریح کرد: طبق بررسی های انجام شده نور صفحه نمایش گوشی هوشمند باعث تاخیر در ترشح هورمون خواب می شود که این امر منجر به کاهش کیفیت و عمق خواب می شود و در نتیجه علاوه بر خواب نامناسب، کودکان نیز زمان کمتری بخوابید

این متخصص اختلال خواب ادامه داد: علاوه بر این ترشح هورمون خواب با ترشح هورمون رشد مرتبط است که می تواند منجر به تاخیر در رشد جسمانی کودکان مانند کوتاهی قد شود.

ایمانی افزود: علاوه بر این، اختلالات خواب با علائم افسردگی و بیش فعالی در کودکان همراه است و حدود 50 درصد کودکانی که برچسب بیش فعالی به آنها زده می شود، در واقع دچار اختلال خواب هستند.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر ضریب هوشی کودکان مبتلا به اختلال خواب می تواند تا 10 درجه کاهش یابد.

این کارشناس با توصیه به خواب به موقع و با کیفیت به خانواده ها تاکید کرد: خانواده ها باید علائم اختلالات خواب در کودکان مانند عدم احساس خوب در طول روز، تحریک پذیری و بی قراری، مشکلات در تعامل کودک با دیگران را جدی بگیرند و از مصرف قرص های خواب آور و توصیه های غیر علمی خودداری کنند و برای درمان و مشاوره به متخصصان مراجعه کنند.

اجرای طرح مدارس دوستدار خواب

مهناز امینی معاون آموزشی انجمن خواب ایران در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: 25 سال از عمر مفید هر ایرانی در خواب سپری می شود و باید به خواب صحیح و در زمان استاندارد توجه کرد. وقتی از خواب بیدار می شویم کارایی لازم را داشته باشیم.

وی افزود: موضوع خواب طبیعی و تغذیه سالم دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است و برای کودکان 10 تا 13 ساعت در روز و همچنین عدم مصرف فست فود و تنقلات مورد تاکید است، اما این ساعات خواب را برای کودکان نداریم. کودکان، اما بیشتر کودکان هنگام خواب از تلفن و تبلت استفاده می کنند.

قائم مقام انجمن خواب ایران با اشاره به اینکه خواب بر رشد کودکان تأثیر می گذارد و حتی با اوتیسم ارتباط مستقیم و شناخته شده ای دارد، تصریح کرد: نرخ رشد و شیوع چاقی در کودکان نسبت به سال 2020 10 برابر شده است. که عددی نگران کننده است.

امینی ادامه داد: خواب سنگین دانش آموزان را می توان در خودرو و هنگام رانندگی مشاهده کرد و دلیل اصلی آن عدم خواب استاندارد در ساعت معین است.

وی با اشاره به اینکه مصرف قرص های خواب آور در بین کودکان طی هفت سال گذشته سه برابر شده است که خبر خوبی نیست، گفت: باید در جهت گذار به خواب طبیعی و تغذیه سالم تلاش کنیم. بسیاری از مشکلات جامعه با خواب سالم و استاندارد قابل حل است و طبق آخرین آمار ثبت شده 50 درصد مشکلات چاقی، تغذیه، استرس و … است. از طریق خواب طبیعی برطرف می شوند.

نایب رئیس انجمن خواب ایران خاطرنشان کرد: اقدام مهم دیگر در خصوص انتشار مطالب و مطالب مفید در سامانه شاد، موضوع خواب دانش آموزان و در یک نمونه مشکلات ناشی از خواب نامناسب در مقطع ابتدایی و پایه های اول تا اول است. 6 مورد ذکر شده است و بیشتر آنها در حالی که با استفاده از تلفن و تبلت قبل از خواب، کودکان از تغذیه سالم و خواب طبیعی لذت نمی برند.

امینی افزود: آماده اجرای طرح مدارس دوستدار خواب برای کمک به رفع مشکلات خواب دانش آموزان هستیم ضمن اینکه در برنامه های روز جهانی خواب بخشی ویژه خواب دانش آموزان دیده می شود.

دیر خوابیدن؛ چالش خانه و مدرسه

خانم رضایی مادر دو کودک دبستانی است و در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در دو ماه اخیر که از شروع مدرسه می گذرد، فرزندانش برای بیدار شدن از خواب و حضور به موقع در مدرسه با مشکل مواجه شده اند و این موضوع هشدارهای متعددی را در پی داشته است. از مسئولان مدرسه او دلیل اصلی این حادثه را دیر خوابیدن اعضای خانواده می داند.

خانم محمودی که معلم پایه پنجم ابتدایی است در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در خصوص کم خوابی دانش آموزان اظهار داشت: دیر خوابیدن دانش آموزان مهم ترین دلیل خواب آلودگی در زنگ اول و عدم تمرکز و کارایی کافی در دانش آموزان است. کلاس درس.”

وی ادامه داد: صبحانه نخوردن دانش آموزان یکی دیگر از عوامل مهمی است که به دلیل عجله برای رفتن به مدرسه از آن غافل می شوند و این باعث می شود انرژی و آمادگی کافی برای مطالعه نداشته باشند.

محمودی گفت: دانش آموزانی که کم خواب هستند اضطراب و پرخاشگری بیشتری نشان می دهند و بیشتر با دانش آموزان بحث می کنند.

وی بیان کرد: خواب و صبحانه کافی از جمله مواردی است که در دیدار با والدین مطرح می شود تا خانواده ها برای موفقیت تحصیلی فرزندان خود به این مسائل توجه بیشتری داشته باشند.

اکنون مشکل خواب دانش آموزان و به طور دقیق تر خواب در دوران کودکی، پیش نیاز سلامت انسان در بزرگسالی است که مستلزم برقراری بهداشت خواب و ارائه آموزش های لازم توسط نهادهایی مانند آموزش و پرورش، رسانه و صدا و سیما است. که خانواده ها با این دو نهاد ارتباط مستقیم دارند.

انتهای پیام/